انتخاب نخ بخیه در جراحی حیوانات اهمیت زیادی دارد، چون نوع نخ بر ترمیم زخم، جلوگیری از عفونت و استحکام بافتی اثر مستقیم دارد. نخها را میتوان از جنبههای مختلف دستهبندی کرد:
1️⃣ بر اساس قابلیت جذب
نخهای قابل جذب (Absorbable)
در بدن طی هفتهها تا ماهها توسط آنزیمها یا هیدرولیز تجزیه میشوند.
مناسب بافتهای داخلی که نیازی به ماندگاری طولانی ندارند.
مثالها:Catgut (Plain / Chromic) → جذب سریع، التهابزا
Polyglycolic acid (Dexon)
Polyglactin 910 (Vicryl)
Polydioxanone (PDS) → دوام طولانیتر (تا ۶ ماه)
کاربرد مهم: جراحی احشا (معده، روده، مثانه)، جراحی بافت نرم داخلی.
نخهای غیرقابل جذب (Non-absorbable)
در بدن باقی میمانند یا خیلی دیر جذب میشوند.
مناسب جاهایی که استحکام طولانی لازم است.
مثالها:Silk → طبیعی، واکنشزا، بیشتر برای لیگاتور عروق
Nylon (Ethilon) → مقاوم، کاربرد در پوست
Polypropylene (Prolene) → مقاوم در برابر عفونت
Stainless steel → مقاومترین نخ، برای جراحی استخوان و تاندون
کاربرد مهم: بخیههای پوستی، جراحی ارتوپدی، جاهایی که نیاز به ماندگاری بلندمدت است.
2️⃣ بر اساس تعداد رشته
نخهای تکرشتهای (Monofilament)
یک رشته صاف، عبور راحت از بافت، مقاومت بیشتر در برابر عفونت.
کمی لغزنده و گره زدن سختتر.
مثال: Nylon, PDS, Prolene
نخهای چندرشتهای (Multifilament, Braided)
از بههمبافتن چند رشته ساخته میشوند.
انعطافپذیری بهتر، گرهزنی آسانتر.
اما فضاهای میکروسکوپی بین فیبرها میتواند مخفیگاه باکتری شود.
مثال: Silk, Vicryl, Dexon
3️⃣ بر اساس منشاء
طبیعی: Catgut, Silk → واکنش بافتی بیشتر.
مصنوعی: Nylon, PDS, Prolene, Vicryl → واکنش کمتر، قابل پیشبینیتر.
جمعبندی کاربردها
Catgut: جراحیهای داخلی کوتاهمدت (ولی امروزه کمتر استفاده میشود).
Vicryl / Dexon: جراحی احشا، ترمیم نسج نرم.
PDS: جراحیهایی که نیاز به ماندگاری بیشتر دارن (مثلاً مثانه یا فاشیا).
Silk: لیگاتور عروق.
Nylon / Prolene: بخیه پوستی، جاهایی که نیاز به استحکام بلندمدت است.
Stainless Steel: ارتوپدی، تاندون، جاهایی که مقاومت حداکثری میخواهیم.
نکته مهم برای امتحانها و کلینیک:
نخهای قابل جذب → داخل بدن / بافت نرم
نخهای غیرقابل جذب → پوست و جاهایی که دوام بالا میخواهیم
تکرشتهایها → ریسک عفونت کمتر
چندرشتهایها → راحتتر برای گرهزنی