لینک دانلود چارت خلاصه مطالب زیر در انتهای صفحه قرار داده شده است.
اعصاب مغزی يا سری 12 زوج هستند که از عمدتا از مغز منشعب می شوند و از طريق سوراخ های مختلف جمجمه از حفره سر خارج می شوند. اکثر اين اعصاب به ساختارهای ناحيه سر می روند (بجز زوج های 10 و 11 ). بعضی از اعصاب مغزی حسی ، بعضی حرکتی و بعضی محتلط (Mixed) هستند.
1. عصب بويائی (Olfactory nerve)
عصب بويايی حسی است و حس بويائی (Olfaction) را می گيرد . اين عصب به صورت دستجات الياف عصبی است که از مخاط ناحيه بويايی (Olfactory region) حفره بينی بلند می شوند و از طريق صفحه غربالی (Cribriform plate) مربوط به استخوان پرويزنی (Ethmoid bone) عبور کرده، وارد حفره سر می شوند و به پياز بويائی (Olfactory bulb) ختم می شوند.
2. عصب بينايی (Optic nerve)
عصب بينايی حسی و مسئول حس بينائی است. جسم سلولی الياف عصبی اين عصب در شبکيه قرار دارند. در حقيقت عصب بينائی از شبکيه منشاء گرفته و از سوراخ بينایی (Optic foramen) جمجمه رد شده و وارد حفره سری يا کاسه سر (Cranium) می شود و در اينجا با عصب طرف مقابلش کياسمای بينايی (Optic chiasma) را تشکيل م دهد، يعنی دو عصب يکديگر را قطع می کنند.
3. عصب حرکتی چشم (Oculomotor nerve)
عصب حرکتی چشم، حرکتی (Motor) بوده و دارای الياف پاراسمپاتيک است. عصب دهی پاراسمپاتيکی آن به ماهيچه های مژگانی (Cilliary muscles) و اسفنگتر مردمک (Sphincter pupil) می باشد. اين عصب به چند ماهيچه چشم شامل ،Ventral rectus ،Dorsal rectus Ventral obliqus ،Medial rectus و همچنين به ماهيچه بالا کشنده پلک بالا (Levator palpebrae suprioris) عصب دهی می کند.
4. عصب قرقره ای (Trochlear nerve)
اين عصب حرکتی است. نازک ترين عصب Cranial بوده و به ماهيچه Dorsal obliqus در چشم عصب دهی می کند. عصب Trochlear از سطح پشتی مغز و شياری که بين اجسام چهارقلو و پايک های مخچه قرار دارد، خارج می شود.
5. عصب سه قلو (Trigeminal nerve)
عصب سه قلو ضخيم ترين عصب مغزی است. اين عصب مختلط می باشد و خود شامل سه عصب
است:
عصب باصره ای :(Ophthalmic nerve)
اين عصب حسی و کوچک ترين شاخه ی عصب سه قلو می باشد . دارای شاخه های متعددی است از جمله zygomaticotemporal branch که به پوست ناحيه گيجگاهی (Temporal) عصب دهی می کند. در نشخوارکنندگان شاخ دار چند شاخه به نام Cornual branches به سطح خلفی-جانبی شاخ می دهد.
عصب Ophthalmic همچنين به غده اشکی، پلک بالا، پلک پايين ، ناحيه پيشانی و جداره بينی نيز عصب دهی می کند. شاخه Nasociliary مربوط به عصب باصره ای، خود شاخه ای به نام Infratrochlear branch می دهد که شاخه های عصبی اصلی شاخ در نشخوارکنندگان کوچک از آن منشعب می شوند.
عصب فک بالايی :(Maxillary nerve): اين عصب حسی و ضخيم تر از عصب Ophthalmic است. از طريق Maxillary foramen وارد Infraorbiral canal می شود و و در داخل اين کانال تحت عنوان
Infraorbiral nerve (عصب زيرحدقه ای) می باشد.
عصب Maxillary در مسير خود به پلک پايين و پوست مجاور آن، بينی، کام سخت، کام نرم و لثه ها عصب دهی می کند. Infraorbital nerve در واقع ادامه عصب Maxillary است که در داخل Infraorbiral canal قرار دارد. عصب زيرحدقه ای به دندان های فک بالا و لثه فک بالا عصب دهی می کند و در نهايت از کانال خارج شده و به قسمت جانبی بينی، پوست و غشای مخاطی لب بالا
عصب دهی می کند.
عصب فک پايينی (Mandibular nerve): عصبی Mixed است. شاخه حسی آن تحت عنوان Lingual branch (شاخه زبانی) است که به غشای مخاطی زبان می رود. Lingual branch در ناحيه ريشه ی زبان Sublingual branch (شاخه زيرزبانی) را می دهد که به غشاء مخاطی کف دهان و زير زبان عصب دهی حسی می کند.
عصب دهی حرکتی عصب Mandibular عمدتا به ماهيچه های جوشی (Masticatory muscles) است، شامل ماهيچه های رجلی (Pterygoideus)، گيجگاهی (Temporalis)، ماهيچه های ناحيه گونه (Buccinator) و لب و ماهيچه جوشی .(Masseter) است.
ادامه عصب Mandibular تحت عنوان عصب Mandibuloalveolar می باشد که وارد Mandibular foramen شده و در داخل فک پايين امتداد می يابد و در اين مسير به دندان های گونه ای شاخه هايی می دهد. عصب Mandibuloalveolar در نهايت از سوراخ چانه ای (Mental foramen) خارج شده و در ناحيه لب پايين و چانه پخش می شود.
6. عصب برون گرداننده چشم (Abducent nerve)
اين عصب حرکتی است . از Pons بلند می شود و به دو ماهيچه چشم يعنی Lateral rectus و Retractor bulbi (ماهيچه عقب کشنده چشم) عصب دهی می کند.
7. عصب صورتی (Facial nerve)
عصب صورتی Mixed است. الياف پاراسمپاتيک نيز دارد . در خلف Pons از مغز جدا شده و همراه با زوج هشتم وارد Internal accoustic meatus می شود و سپس از طريق Stylomastoid foramen از حفره سر خارج می شود. عصب Facial پس از طی مسيری از زير غده بزاقی بناگوشی (Parotid salivary gland) به سطح می آيد و شاخه های مختلفی می دهد. يک شاخه آن به نام Chorda tympani (عصب طناب صماخی) است که با عصب Lingual يکی شده و به زبان می رود و حس چشائی جوانه های چشائی زبان (حدودا دو سوم قدامی زبان) را می گيرد. ساير انشعابات عصب صورتی به ناحيه بناگوش، سطح خارجی و داخلی گوش، ماهيچه Digastricus (ماهیچه دوبطنی) و پلک عصب دهی می کنند.
پس از اينکه عصب صورتی کاملا در داخل غده پاروتيد قرار گرفت به دو شاخه Dorsal buccal و Ventral buccal تقسيم می شود که اين شاخه ها در روی سطح جانبی صورت پخش می شوند و به ماهيچه های تغيير حالت صورت عصب دهی می کنند.
8. عصب شنوايی يا دهليزی حلزونی (Vestibulocochlear nerve)
اين عصب حسی است. از قسمت جانبی بصل النخاع جدا می شود و درست در خلف عصب Facial قرار دارد. کوتاه ترين عصب Cranial است. وارد Internal accoustic meatus شده و در داخل آن به دو شاخه حلزونی (Cochlear nerve) و دهليزی (Vestibular nerve) تقسيم می شود. اين دو عصب به گوش داخلی می روند. عصب Cochlear حس شنوايی را می گيرد . عصب Vestibular نيز مربوط به حس جهت يابی و حفظ تعادل است.
9. عصب زبانی حلقی (Glossopharyngeal nerve)
عصب زبانی حلقی Mixed و حاوی الياف پاراسمپاتيک می باشد . اين عصب به قسمت قدامی بصل النخاع اتصال دارد. پس از خروج از حفره سر به دو شاخه تقسيم می شود:
شاخه حلقی (Pharyngeal branch) که به ماهيچه های حلق می رود و شاخه زبانی (Lingual branch) که حسی است و حس جوانه های چشايی زبان (حدودا دو سوم خلفی زبان) را می گيرد.
10 . عصب واگ (Vagus nerve)
عصب واگ طويل ترين عصب Cranial است که حاوی الياف پاراسمپاتيک است. از طريق سوراخ وداج (Jugular foramen) از حفره سر خارج می شود. در ناحيه گردن همراه با زنجيره سمپاتيک، سرخرگ Common carotid و سياهرگ وداج داخلی در داخل غلاف کاروتيد قرار دارد. عصب واگ در داخل قفسه سينه و در مجاورت مری به دوشاخه پشتی و شکمی تقسيم می شود. در نزديکی ديافراگم شاخه های پشتی دو طرف با هم يکی شده و تنه واگ پشتی (Dorsal vagal trunk) را تشکيل می دهند. شاخه های شکمی نيز با هم يکی شده و تنه واگ شکمی (Ventral vagal trunk) را تشکيل می دهند. دو تنه واگ پشتی و شکمی همراه با مری وارد حفره شکمی می شوند و در داخل حفره شکم پخش می شوند. شاخه های جانبی عصب واگ عبارتند از:
Pharyngeal branch (شاخه حلقی): اين شاخه به غشاء مخاطی حلق و بعضی ماهيچه های حلق می رود.
Cranial laryngeal nerve (عصب قدامی حنجره): که به قسمت قدامی حنجره می رود.
Recurrent laryngeal nerve (عصب راجعه حنجره): اين عصب در داخل قفسه سينه از عصب واگ منشعب شده و به طرف گردن بر می گردد و به حنجره می رود.
Cardiac branches (انشعابات قلبی): اين شاخه ها به قلب می روند.
Bronchial branches (انشعابات نايژه ای): اين انشعابات به نايژه ها می روند و از اين طريق وارد ريه می شوند.
11 . عصب فرعی (Accessory nerve)
عصب Accessory حرکتی است. منشا مغزی -نخاعی دارد يعنی از بصل النخاع و نخاع منشا می گيرد. قسمت نخاعی (Spinal) از Foramen magnum (سوراخ پس سری) عبور کرده و وارد حفره سر می شود و در آنجا به قسمت قدامی می پيوندد (قسمت قدامی از سطح جانبی بصل النخاع جدا می شود). تنه مشترک يا عصب Accessory نيز از طريق Jugular foramen از حفره سر خارج می شود و به چهار ماهيچه گردن شامل , Sternocephalicus ،Brachiocephalicus ،Trapezius Omotransversarius عصب دهی می کند.
12 . عصب زيرزبانی (Hypoglossal nerve)
عصب زيرزبانی حرکتی است. از طريق Hypoglossal foramen خارج شده و به ماهيچه های زبان (توده اصلی ماهيچه مخطط زبان) می رود.
فرمت فایل rar هستش برای استخراج محتوای فایل میتوانید از برنامه winrar استفاده کنید.
درگوشی های موبایل داخل فایل مننجر خود بواسطه گزینه extract میتوانید به محتوا دسترسی پیدا کنید.
برای دانلود برنامه winrar مخصوص کامپیوتر کلیک کنید.
رمز فایل : vetexamprep.ir
برای دانلود چارت اعصاب مغزی در کیفیت بالا در فرما های PDF،PNG، PowerPoint کلیک کنید
